Uyên Nguyên tường trình từ VN
Ngày Phật Đản trong một một chùa ở Hà Nội
RFA photo
Mùa Phật Đản năm nay khác đặc biệt so với mọi năm, trong đó, vấn đề thời tiết bất thường và cách thức tổ chức khánh lễ ở các chùa trực thuộc giáo hội nhà nước cũng khá mới lạ.
Hát Quốc ca thay cho Pháp ca
Bắt đầu từ ngày Mồng
Mười tháng Tư, tức ngày 19 tháng 5 dương lịch, các chùa ở Huế đã bắt đầu dựng
sân khấu, treo cờ, kết lồng đèn. Riêng lồng đèn Huế và lồng đèn Hội An được
treo kết hợp trên cầu Tràng Tiền với số lượng tương đương số năm Phật lịch.
Trên sông Hương, bảy đóa hoa sen tượng trưng cho bảy bước chân của Đức Phật
được kết vào ngày mồng Tám âm lịch, đến ngày mồng Mười bị mưa đá nhấn chìm hết
hai đóa.
Điểm đặc biệt về thời
tiết, suốt gần một tháng trời nắng nóng khô hạn, đến khi chuẩn bị lễ thì ập
xuống những trận mưa đá và mưa xối xả trong vòng vài chục phút rồi trở lại hanh
khô, nóng nực rất khó chịu. Ngay trong đêm Mười Bốn, đêm chính của khánh lễ,
khắp miền Trung đổ ập trận mưa từ 19h đến 19h45, ngay lúc đang khai mạc lễ ở
khắp nơi, làm ảnh hưởng đến không khí khánh lễ, cho cảm giác hụt hẫng và khó chịu.
Nhưng điều đó chưa có
gì đáng kể so với cách tổ chức khác lạ ở các chùa thuộc giáo hội nhà nước. Thay
vì mọi năm, vị trụ trì của các chùa đứng lên đọc diễn văn khai mạc sau lời giới
thiệu của người dẫn chương trình, và âm nhạc cho chương trình sẽ là âm nhạc ca
ngợi công đức của Đức Thích Ca, năm nay, chương trình dạo đầu từ 4h chiều bằng
những bản nhạc “đỏ” như: Chiếc gậy tầm vông, O du kích, Tiến về Sài gòn, Hồ Chí
Minh, Việt Nam đẹp nhất tên người…
Và đến phần khai mạc
khánh lễ, bài Quốc ca Việt Nam được xướng lên đầu tiên kết hợp với lễ kéo cờ đỏ
sao vàng, sau đó là lời phát biểu của trụ trì, vị này đọc bài kêu gọi đại đoàn
kết dân tộc, thuyết giảng về giá trị con người thời đại mới với lòng vị tha,
không nên đi ra ngoài mục tiêu của Đảng, nhà nước. Và, đây là điểm nhấn: Trừ
một số chùa, còn lại, gần như 100% các chùa, không riêng gì ở Huế mà theo chúng
tôi khảo sát được sáng nay là trên cả nước đều có yêu cầu Phật Tử dành riêng
một phút mặc niệm để tưởng nhớ công ơn của các liệt sĩ, đương nhiên là những
liệt sĩ theo định nghĩa của nhà nước Việt Nam hiện tại.
Sau buổi lễ, chúng tôi
liên lạc với một vị Phật Tử, yêu cầu giấu tên, vị này chia sẻ rằng tinh thần
tốt đời đẹp đạo thì rất hay, nhưng ông thấy chuyện kéo cở đỏ sao vàng lên nằm
ngang với cờ Phật Giáo là đủ lắm rồi, cần gì phải hát quốc ca, nghe ra nặng
chính trị quá, vì những chuyện đó nên dành cho các cơ quan hành chính sự
nghiệp, trường học hoặc các công ty chẳng hạn, nhưng chùa thì không nên thế vì
chùa có cảnh giới và tâm thức riêng của chùa, tinh thần vô cầu, vô úy và hỷ xả
là Pháp ca của chùa, ở chùa nên hát Pháp ca chứ không nên hát quốc ca. Hơn nữa,
nhiều em Phật tử còn rất nhỏ, nếu để những ca từ như “đường vinh quang xây xác
quân thù” hát to trước chùa, cách hiểu về tôn giáo và lòng bi mẫn của các em sẽ
ít nhiều lệch lạc.
Một vị nữ Phật Tử khác
chia sẻ thêm rằng bà thấy lạ và hơi khó hiểu vì trong đạo pháp, tâm thức vô
phân biệt, vô sai biệt rất lớn, không phân biệt đâu là thù, đâu là bạn cả, chỉ
có từ tâm đứng trên hết, chính vì thế, nếu đã cầu siêu thì sẽ cầu siêu cho liệt
sĩ Việt Nam, không cần phân biệt bên nào. Như vậy sẽ tốt hơn. Hơn nữa, đây không
phải là cầu siêu mà là mặc niệm, nghe ra có vẻ chấp thủ quá, vì mặc niệm tức là
còn giữ niệm, mà còn giữ niệm thì chưa đạt đến tinh thần nguyên ủy của Phật
Giáo. Vị nữ Phật tử này nói thêm rằng nếu như được góp ý, bà sẽ góp ý với Giáo
hội không nên để những lễ nghi nhà nước lấn quá sâu vào lễ nghi tôn giáo, làm
như vậy, không chừng lại phản tác dụng và dẫn đến hiểu nhầm. Bà cười chua chát
nói thêm rằng riêng chữ hiểu nhầm có khi cũng cần xét lại, mà xét như thế nào
thì khó nói lắm!
Diễn văn khai mạc quá lạ
Phật
tử đang lễ trong một ngôi chùa ở Hà Nội vào ngày Phật Đản. RFA photo
Một Phật Tử khác ở
Thừa Lưu, cũng phàn nàn với chúng tôi rằng cách thức tổ chức và diễn văn khai
mạc khánh lễ năm nay lạ quá, thay vì nói về công đức của Đức Thích Ca, vị trụ trì
lại nói về Dự thảo sửa đổi Hiến Pháp Việt Nam và kêu gọi đại đoàn kết dân tộc.
Mà một khi các sư còn kêu gọi, điều đó cũng cho thấy các Phật Tử chưa bao giờ
đi đúng tinh thần Phật Pháp, vì tinh thần Vô Ưu, Vô Phân Biệt và Hỷ Xả của Phật
Giáo dạy người Phật Tử phải tu tập, không để lòng thù hận chiếm cứ tâm hồn,
phải để lòng yêu thương trải ra trước vạn vật, một khi thực hiện đúng lời dạy
của Đức Tổ, không cần lời kêu gọi đại đoàn kết nữa, vì lời kêu gọi này hàm chứa
yếu tố phân ly và viễn kiến thù – bạn.
Một em bé Phật Tử chùa
Từ Đàm, Huế, tâm sự rằng em không có ý kiến gì về chuyện tổ chức, em chỉ thấy
Đức Phật luôn là thần tượng lớn nhất của em, nơi em cần noi gương nhiều thật là
nhiều, và hát quốc ca cũng thú vị vì em thấy chùa cũng làm giống như ở trường
của em mỗi sáng thứ Hai, chào cờ gợi nhắc công ơn của Đàng, của Bác Hồ đã đấu
tranh xây dựng nước Việt Nam giàu đẹp, em thích đi chùa mỗi Chủ Nhật.
Mẹ của em bé Phật Tử
này thì nói khác, bà thấy rất lo âu bởi các hoạt động tôn giáo hoặc hoạt động
hướng đạo gần đây đã để các ca khúc ca ngợi Đảng và Bác Hồ lấn sân quá nhiều,
theo bà, như vậy sẽ không có gì khác biệt giữa sinh hoạt tôn giáo và sinh hoạt
Đoàn, sinh hoạt Đội. Bà mong mỏi tâm linh của con mình được phát triển một cách
hoàn hảo và lành mạnh.
Một vị sư trụ trì ở
Hương Trà, Huế, chia sẻ rằng năm nay, chùa ông trụ trì vẫn không có gì khác
biệt, nhưng nói thì nói, vẫn phải treo cờ Đảng, vẫn phải chào cờ và hát quốc
ca, vì đó là chỉ thị, đặc biệt là sẽ mời một vị đại diện nhà nước lên đánh
trống khai mạc khánh lễ, có như vậy mới được.
Nhìn chung, phương
cách sinh hoạt và tổ chức khánh lễ Phật Đản năm nay có nhiều mới lạ, khó tìm ra
ranh giới giữa tôn giáo và chính trị.
No comments:
Post a Comment